Wystawa:
Sztuka norweska od czasów wikingów do XVIII w., Bruksela/Paryż, 1954 r.
Organizator: Komisja ds. realizacji belgijsko-norweskiego porozumienia w sprawie kultury.
Po II wojnie światowej zawiązały się w Europie nowe sojusze militarne i gospodarcze, ale zawarto też porozumienia dotyczące spraw kulturalnych. W ramach jednego z takich przedsięwzięć powstała wystawa, mająca promować norweską sztukę w Europie i przyczyniać się do budowania pojednania między narodami w dobie zimnowojennej – tak mówił o niej norweski minister ds. zagranicznych Halvard Lange w przedmowie do powyższego katalogu. Uwzględniono w nim elementy skarbu z Hoen, a dziedzictwo wikingów zaprezentowano jako wkład do kultury ogólnoeuropejskiej.
Wystawa:
Norwegia a Związek Sowiecki, Oslo, 1964.
Organizator:
Ministerstwo Spraw Zagranicznych Norwegii.
W powyższym liście norweskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych wnioskuje o objęcie policyjną ochroną dużego pierścienia ze złota, wchodzącego w skład skarbu z Hoen, który miano zaprezentować na wystawie Norwegia a Związek Radziecki. Odbywała się ona w związku z wizytą państwową w Norwegii premiera ZSRR Nikity Chruszczowa. Wedle lansowanej wówczas hipotezy naukowej ten odkryty w 1834 r. w Norwegii pierścień miał powstać na terenach wchodzących później w skład ZSRR, co pozwalało na zaprezentowanie go jako przykładu sięgających daleko w przeszłość kontaktów między tymi regionami. Mimo iż Norwegia była od 1949 r. członkiem NATO, zabiegała o dobrosąsiedzkie stosunki Z ZSRR – również ze względu na fakt graniczenia z tym krajem.
Wystawa:
Świat wikingów, Kilonia/Berlin Zachodni/Wiedeń, 1972/73.
Organizator:
Państwowe Muzeum Historyczne w Sztokholmie, Szlezwicko-Holsztyńskie Muzeum Regionalne Pre- i Protohistorii.
Ekspozycja zorganizowana w powiązaniu z Olimpiadą Żeglarską w Kilonii w 1972 r. stworzyła szansę do zaprezentowania międzynarodowej publiczności złożonego obrazu epoki wikingów. Replika ozdób z Hiddensee prezentowana była w dziale Kontakty z Europą Wschodnią, podczas gdy oryginalny skarb pozostawał na terenie NRD. W katalogu podkreślano zasadność zobiektywizowania obrazu epoki. Obraz „wikingów“ był bowiem podówczas skrajny – oscylował między wyobrażeniem barbarzyńców a całkowitą heroizacją tejże grupy. Wspólne przedsięwzięcie Szwecji i RFN pozwoliło odczarować obraz epoki wikingów po jego wcześniejszym ideologicznym zawłaszczeniu przez reżim nazistowski.
Wystawa:
Wystawa z okazji Tygodnia Bałtyku, Stralsund, cyklicznie co roku w latach 1958-1975.
Organizator:
Muzeum Kulturalno-Historyczne w Stralsundzie.
Władze Niemiec Wschodnich zainicjowały w 1958 r. tzw. Tygodnie Bałtyku. Program imprezy obejmował liczne wydarzenia o charakterze kulturalnym i politycznym z udziałem międzynarodowych gości, co miało posłużyć dyplomatycznemu uznaniu NRD przez wspólnotę krajów regionu bałtyckiego. W ramach Tygodni Bałtyku rokrocznie, aż do 1975 r. prezentowano oryginały ozdób z Hiddensee. Jako wyrób pochodzący z epoki wikingów, wykonany na terytorium południowej Skandynawii, odkryty zaś na obszarze ówczesnej NRD, skarb ten idealnie wpisywał się w polityczny cel imprezy, jakim było wzmacnianie współczesnych więzi w regionie Morza Bałtyckiego.
Wystawa:
Stralsund socjalistyczny, Stralsund, 1974/75.
Organizator:
Muzeum Kulturalno-Historyczne w Stralsundzie.
Ta zorganizowana na okoliczność 25 rocznicy powstania NRD wystawa miała dawać wgląd w rozwój tego państwa o ustroju socjalistycznym na przykładzie miasta Stralsund. Z zachowanych akt wynika, iż – obok kwestii politycznych i ekonomicznych – na wystawie podjęto także zagadnienie „ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego”. W tym kontekście nie mogło zabraknąć fotografii biżuterii z Hiddensee, która wedle oficjalnego przekazu została przez radziecką komendanturę wojskową zabezpieczona podczas zawieruchy wojennej i dzięki temu „uratowana”. Usilne zabiegi ówczesnego dyrektora Muzeum Fritza Adlera o odzyskanie z rąk Sowietów zarekwirowanego przez nich skarbu, zostały oczywiście przemilczane (por. film w rozdziale „Wojna”)
Wystawa:
Wikingowie, Londyn/Nowy Jork 1980.
Organizator:
Muzeum Brytyjskie.
Na okładce katalogu widnieje pozłacane okucie uprzęży końskiej. Podobnie jak w przypadku wystawy z 1972 r. twórcy chcieli zdjąć z epoki wikingów odium czasów pełnych barbarzyństwa oraz ukazać kulturę wikińską we właściwym świetle. Choć impuls do stworzenia wystawy wyszedł tym razem z Londynu, to wystawa cieszyła się uznaniem także w Skandynawii (w tym wśród polityków), co przełożyło się m.in. na wsparcie finansowe ze strony Nordyckiej Rady Ministrów oraz linii lotniczych Scandinavian Airlines. Zdobione motywami zoomorficznymi srebrne zawieszki ze skarbu z Hoen zostały pokazane jako przykłady „awangardowej“ kultury i oryginalnego stylu sztuki skandynawskiej.
Wystawa:
Wikingowie, Waregowie, Normanowie: Skandynawowie i Europa 800–1200, Berlin 1992.
Organizator:
Nordycka Rada Ministrów przy Radzie Europy.
Od przełomu lat 1954 – 55 wystawy organizowane przez Radę Europy miały pogłębiać świadomość społeczną na temat europejskiego dziedzictwa kulturowego. Na wystawie Wikingowie, Waregowie, Normanowie skarb z Hoen eksponowany był pod szyldem Dalekosiężne kontakty. Prezentowany był obok artefaktów cywilizacji arabskiej, perskiej i bizantyjskiej, a także ozdób z obszaru chrześcijańskiej Francji, dzięki czemu doskonale pasował do edukacyjnego celu ekspozycji, ukazującego proces integracji świata nordyckiego z europejskim kręgiem kulturowym, którego tożsamość budowała religia chrześcijańska.
Wystawa:
Wikingowie, Kopenhaga/Londyn/Berlin, 2013–2015.
Organizatorzy:
Muzeum Narodowe w Kopenhadze, Muzeum Brytyjskie w Londynie, Muzeum Pre- i Protohistorii w Berlinie.
Wystawa Wikingowie prezentowana była w trzech krajach, a każdej z ekspozycji towarzyszyły, różniące się szatą graficzną katalogi. Wersja niemiecka, z mieczem i wzburzonymi falami morskimi wpisuje się w tradycyjny obraz skandynawskich wojowników. Okładka duńskiego wydania sugeruje bardziej złożony wizerunek – złote skarby, wśród nich biżuteria z Hiddensee, ukazane zostały jako emblematy władzy i statusu. Zamieszczone w katalogach przedmowy królowej duńskiej Małgorzaty oraz ówczesnego prezydenta Niemiec Joachima Gaucka świadczą o tym, że dziedzictwo materialne epoki wikingów może być narzędziem dyplomacji kulturalnej.
Wystawa:
Wikingowie. Wyprawy, wojny i religia w dobie przemian społecznych, Oslo, od 2019.
Organizator:
Muzeum Kulturalno-Historyczne Uniwersytetu w Oslo.
Podobnie jak w przypadku wystawy zainicjowanej przez Radę Europy w 1992 r. na wystawie prezentowanej obecnie w Oslo, skarb z Hoen ilustruje sieć wykraczających daleko poza sąsiednie regiony kontaktów zadzierzganych w epoce wikingów. Tę perspektywę przesłania jednak sposób wyeksponowania obiektów, podkreślający zarówno piękno wykorzystanych surowców, jak i rzemieślniczy kunszt wytwórców. Kwestie politycznej instrumentalizacji kultury okresu wikińskiego, jak i przypadków zawłaszczania jej wytworów, nie zostały w ogóle podjęte w ramach tej wystawy.
Wystawa:
Spotkaj się z wikingami, Kopenhaga, 2018–2021.
Organizator:
Muzeum Narodowe w Kopenhadze.
Wystawa stała prezentująca dzieje wikingów zawiera portrety fotograficzne autorstwa Jima Lyngvilda. Ukazują one ludzi ubranych w stroje zdobione replikami artefaktów z epoki wikingów. Widoczna na zdjęciu kobieta wyobrażać ma duńską królową Tove (X w. n.e.), przystrojoną biżuterią z Hiddensee. Za sprawą upozowania współczesnych nam osób na ludzi żyjących w czasach wikingów, znika dzielący nas od nich dziejowy dystans, a przeszłość staje się tu swego rodzaju fikcją – projekcją naszych współczesnych wyobrażeń. Krytycy zwrócili uwagę, że fikcyjne wyobrażenia, mogą być mylnie uznane za rekonstrukcje archeologiczne.
Wystawa:
Sztuka norweska od czasów wikingów do XVIII w., Bruksela/Paryż, 1954 r.
Organizator: Komisja ds. realizacji belgijsko-norweskiego porozumienia w sprawie kultury.
Po II wojnie światowej zawiązały się w Europie nowe sojusze militarne i gospodarcze, ale zawarto też porozumienia dotyczące spraw kulturalnych. W ramach jednego z takich przedsięwzięć powstała wystawa, mająca promować norweską sztukę w Europie i przyczyniać się do budowania pojednania między narodami w dobie zimnowojennej – tak mówił o niej norweski minister ds. zagranicznych Halvard Lange w przedmowie do powyższego katalogu. Uwzględniono w nim elementy skarbu z Hoen, a dziedzictwo wikingów zaprezentowano jako wkład do kultury ogólnoeuropejskiej.
Wystawa:
Norwegia a Związek Sowiecki, Oslo, 1964.
Organizator:
Ministerstwo Spraw Zagranicznych Norwegii.
W powyższym liście norweskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych wnioskuje o objęcie policyjną ochroną dużego pierścienia ze złota, wchodzącego w skład skarbu z Hoen, który miano zaprezentować na wystawie Norwegia a Związek Radziecki. Odbywała się ona w związku z wizytą państwową w Norwegii premiera ZSRR Nikity Chruszczowa. Wedle lansowanej wówczas hipotezy naukowej ten odkryty w 1834 r. w Norwegii pierścień miał powstać na terenach wchodzących później w skład ZSRR, co pozwalało na zaprezentowanie go jako przykładu sięgających daleko w przeszłość kontaktów między tymi regionami. Mimo iż Norwegia była od 1949 r. członkiem NATO, zabiegała o dobrosąsiedzkie stosunki Z ZSRR – również ze względu na fakt graniczenia z tym krajem.
Wystawa:
Świat wikingów, Kilonia/Berlin Zachodni/Wiedeń, 1972/73.
Organizator:
Państwowe Muzeum Historyczne w Sztokholmie, Szlezwicko-Holsztyńskie Muzeum Regionalne Pre- i Protohistorii.
Ekspozycja zorganizowana w powiązaniu z Olimpiadą Żeglarską w Kilonii w 1972 r. stworzyła szansę do zaprezentowania międzynarodowej publiczności złożonego obrazu epoki wikingów. Replika ozdób z Hiddensee prezentowana była w dziale Kontakty z Europą Wschodnią, podczas gdy oryginalny skarb pozostawał na terenie NRD. W katalogu podkreślano zasadność zobiektywizowania obrazu epoki. Obraz „wikingów“ był bowiem podówczas skrajny – oscylował między wyobrażeniem barbarzyńców a całkowitą heroizacją tejże grupy. Wspólne przedsięwzięcie Szwecji i RFN pozwoliło odczarować obraz epoki wikingów po jego wcześniejszym ideologicznym zawłaszczeniu przez reżim nazistowski.
Wystawa:
Wystawa z okazji Tygodnia Bałtyku, Stralsund, cyklicznie co roku w latach 1958-1975.
Organizator:
Muzeum Kulturalno-Historyczne w Stralsundzie.
Władze Niemiec Wschodnich zainicjowały w 1958 r. tzw. Tygodnie Bałtyku. Program imprezy obejmował liczne wydarzenia o charakterze kulturalnym i politycznym z udziałem międzynarodowych gości, co miało posłużyć dyplomatycznemu uznaniu NRD przez wspólnotę krajów regionu bałtyckiego. W ramach Tygodni Bałtyku rokrocznie, aż do 1975 r. prezentowano oryginały ozdób z Hiddensee. Jako wyrób pochodzący z epoki wikingów, wykonany na terytorium południowej Skandynawii, odkryty zaś na obszarze ówczesnej NRD, skarb ten idealnie wpisywał się w polityczny cel imprezy, jakim było wzmacnianie współczesnych więzi w regionie Morza Bałtyckiego.
Wystawa:
Stralsund socjalistyczny, Stralsund, 1974/75.
Organizator:
Muzeum Kulturalno-Historyczne w Stralsundzie.
Ta zorganizowana na okoliczność 25 rocznicy powstania NRD wystawa miała dawać wgląd w rozwój tego państwa o ustroju socjalistycznym na przykładzie miasta Stralsund. Z zachowanych akt wynika, iż – obok kwestii politycznych i ekonomicznych – na wystawie podjęto także zagadnienie „ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego”. W tym kontekście nie mogło zabraknąć fotografii biżuterii z Hiddensee, która wedle oficjalnego przekazu została przez radziecką komendanturę wojskową zabezpieczona podczas zawieruchy wojennej i dzięki temu „uratowana”. Usilne zabiegi ówczesnego dyrektora Muzeum Fritza Adlera o odzyskanie z rąk Sowietów zarekwirowanego przez nich skarbu, zostały oczywiście przemilczane (por. film w rozdziale „Wojna”)
Wystawa:
Wikingowie, Londyn/Nowy Jork 1980.
Organizator:
Muzeum Brytyjskie.
Na okładce katalogu widnieje pozłacane okucie uprzęży końskiej. Podobnie jak w przypadku wystawy z 1972 r. twórcy chcieli zdjąć z epoki wikingów odium czasów pełnych barbarzyństwa oraz ukazać kulturę wikińską we właściwym świetle. Choć impuls do stworzenia wystawy wyszedł tym razem z Londynu, to wystawa cieszyła się uznaniem także w Skandynawii (w tym wśród polityków), co przełożyło się m.in. na wsparcie finansowe ze strony Nordyckiej Rady Ministrów oraz linii lotniczych Scandinavian Airlines. Zdobione motywami zoomorficznymi srebrne zawieszki ze skarbu z Hoen zostały pokazane jako przykłady „awangardowej“ kultury i oryginalnego stylu sztuki skandynawskiej.
Wystawa:
Wikingowie, Waregowie, Normanowie: Skandynawowie i Europa 800–1200, Berlin 1992.
Organizator:
Nordycka Rada Ministrów przy Radzie Europy.
Od przełomu lat 1954 – 55 wystawy organizowane przez Radę Europy miały pogłębiać świadomość społeczną na temat europejskiego dziedzictwa kulturowego. Na wystawie Wikingowie, Waregowie, Normanowie skarb z Hoen eksponowany był pod szyldem Dalekosiężne kontakty. Prezentowany był obok artefaktów cywilizacji arabskiej, perskiej i bizantyjskiej, a także ozdób z obszaru chrześcijańskiej Francji, dzięki czemu doskonale pasował do edukacyjnego celu ekspozycji, ukazującego proces integracji świata nordyckiego z europejskim kręgiem kulturowym, którego tożsamość budowała religia chrześcijańska.
Wystawa:
Wikingowie, Kopenhaga/Londyn/Berlin, 2013–2015.
Organizatorzy:
Muzeum Narodowe w Kopenhadze, Muzeum Brytyjskie w Londynie, Muzeum Pre- i Protohistorii w Berlinie.
Wystawa Wikingowie prezentowana była w trzech krajach, a każdej z ekspozycji towarzyszyły, różniące się szatą graficzną katalogi. Wersja niemiecka, z mieczem i wzburzonymi falami morskimi wpisuje się w tradycyjny obraz skandynawskich wojowników. Okładka duńskiego wydania sugeruje bardziej złożony wizerunek – złote skarby, wśród nich biżuteria z Hiddensee, ukazane zostały jako emblematy władzy i statusu. Zamieszczone w katalogach przedmowy królowej duńskiej Małgorzaty oraz ówczesnego prezydenta Niemiec Joachima Gaucka świadczą o tym, że dziedzictwo materialne epoki wikingów może być narzędziem dyplomacji kulturalnej.
Wystawa:
Wikingowie. Wyprawy, wojny i religia w dobie przemian społecznych, Oslo, od 2019.
Organizator:
Muzeum Kulturalno-Historyczne Uniwersytetu w Oslo.
Podobnie jak w przypadku wystawy zainicjowanej przez Radę Europy w 1992 r. na wystawie prezentowanej obecnie w Oslo, skarb z Hoen ilustruje sieć wykraczających daleko poza sąsiednie regiony kontaktów zadzierzganych w epoce wikingów. Tę perspektywę przesłania jednak sposób wyeksponowania obiektów, podkreślający zarówno piękno wykorzystanych surowców, jak i rzemieślniczy kunszt wytwórców. Kwestie politycznej instrumentalizacji kultury okresu wikińskiego, jak i przypadków zawłaszczania jej wytworów, nie zostały w ogóle podjęte w ramach tej wystawy.
Wystawa:
Spotkaj się z wikingami, Kopenhaga, 2018–2021.
Organizator:
Muzeum Narodowe w Kopenhadze.
Wystawa stała prezentująca dzieje wikingów zawiera portrety fotograficzne autorstwa Jima Lyngvilda. Ukazują one ludzi ubranych w stroje zdobione replikami artefaktów z epoki wikingów. Widoczna na zdjęciu kobieta wyobrażać ma duńską królową Tove (X w. n.e.), przystrojoną biżuterią z Hiddensee. Za sprawą upozowania współczesnych nam osób na ludzi żyjących w czasach wikingów, znika dzielący nas od nich dziejowy dystans, a przeszłość staje się tu swego rodzaju fikcją – projekcją naszych współczesnych wyobrażeń. Krytycy zwrócili uwagę, że fikcyjne wyobrażenia, mogą być mylnie uznane za rekonstrukcje archeologiczne.