Życie skarbów

Skarb z Hoen
Złota biżuteria z Hiddensee
Wydarzenia polityczne
1809

Królestwo Szwecji traci
terytorium Finlandii

Królestwo Szwecji traci
terytorium Finlandii

1814

Norwegia zyskuje niezależność
od Królestwa Danii

1834

Odkrycie złotego skarbu na
terenie farmy Hoen (Norwegia)

1835

Pierwsza publikacja na temat znaleziska
z Hoen (po łacinie i norwesku)

1836

Skarb z Hoen dołącza do zbiorów
Uniwersytetu Christiania (Oslo)

1848

Dania staje się
monarchią konstytucyjną

1852

Wystawa artefaktów z kolekcji
uniwersytetu Christiania w nowo
wybudowanym budynku uczelni

1871

Powstanie Rzeszy Niemieckiej

1872

Do 1874: Na wyspie Hiddensee (północne Niemcy)
znaleziono 16 złotych ozdób, które nabywa Prowincjonalne
Muzeum Nowego Pomorza Przedniego i Rugii w Stralsundzie

1878

Skarb z Hoen wystawiony w Christianii (Oslo)
jako świadectwo kontaktów Skandynawii z
Bliskim Wschodem i Francją

1880

Biżuteria z Hiddensee prezentowana jest na berlińskiej wystawie:
„Niemieckie znaleziska archeologiczne i antropologiczne” jako
złote ozdoby, wytworzone w X w. na terenie Skandynawii

1882

Produkcja biżuterii wzorowanej na ozdobach z
Hiddensee i jej wiernych replik przez firmę
Paula Telge z Berlina

1904

Od 1904 r. skarb z Hoen eksponowany jako główna atrakcja
nowo utworzonej sali poświęconej epoce wikingów w
Muzeum Historycznym Christiania (Oslo)

1905

Rozwiązanie unii personalnej
między Szwecją a Norwegią

1914

Początek I wojny światowej

1914

Biżuteria z Hiddensee obok obrazów, wyrobów z porcelany i
pięściaków prezentowana jest jako najcenniejszy element
stałej ekspozycji w stralsundzkim ratuszu

1918

Koniec I wojny światowej

1920

Od lat 20. XIX w.: Produkcja miniaturowych
replik ozdób z Hiddensee m.in. przez
stralsundzkiego złotnika Stabenowa

1933

Adolf Hitler kanclerzem Rzeszy

1936

Wiosna: ukazuje się pierwsza obszerna
rozprawa na temat znaleziska z Hiddensee
autorstwa Petera Paulsena, w której obiekt
zostaje tendencyjnie przedstawiony jako
„germańska” biżuteria

1936

1 do 16 sierpnia: Letnie
Igrzyska Olimpijskie w Berlinie

1936

Sierpień: replika ozdób z Hiddensee zaprezentowana
jako przykład wytwórczości ówczesnego Okręgu
Pomorze na towarzyszącej Olimpiadzie wystawie „Niemcy”

1936

Od jesieni tego roku kopia biżuterii z Hiddensee eksponowana
jest w stralsundzkim muzeum jako artefakt z czasów wikingów,
mający świadczyć o „dominującej” roli żywiołu germańskiego w
rejonie Morza Bałtyckiego

1939

Początek II wojny światowej

1939

Od pierwszych dni października skarb z
Hoen zdeponowany jest w sejfie jednego z
norweskich banków

1940

09.04.1940 zajęcie Norwegii
przez niemiecki Wehrmacht

1945

Wywiezienie oryginału biżuterii z Hiddensee
do Szczecina, a następnie sprowadzenie jej
stamtąd przed końcem wojny i zakopanie w
ziemi w celu ukrycia

1945

Koniec II wojny światowej

1945

Powołanie do życia UNESCO

1947

Ukryta biżuteria z Hiddensee zostaje odnaleziona,
skonfiskowana przez radziecką komendanturę i
ostatecznie zwrócona miastu Stralsund

1949

Powstanie RFN i NRD 

1953

Październik: Po raz pierwszy od 15 lat biżuteria z Hiddensee
eksponowana jest w oryginale jako centralny element
wystawy w Muzeum w Stralsundzie

1953

Fragmenty skarbu z Hoen jako świadectwa wspólnej
ogólnoeuropejskiej kultury prezentowane są w Brukseli i
Paryżu na wystawie „Sztuka norweska od wikingów do XVIII w.”

1957

Powstanie Europejskiej
Wspólnoty Gospodarczej (EWG)

1959

Ze względów bezpieczeństwa skarb z Hoen eksponowany
jest w zamykanej gablocie – skarbcu Muzeum Historycznego
w Oslo. Od tego czasu już nie jako sztandarowe dzieło epoki
wikingów, ale jeden spośród wielu cennych obiektów

1961

Wzniesienie muru berlińskiego

1962

Rokroczne prezentowanie oryginałów
ozdób z Hiddensee w ramach enerdowskiej
imprezy propagandowej „Tydzień Bałtyku”
w Stralsundzie

1964

Naszyjnik z Hoen prezentowany na służącej
dyplomatycznym celom wystawie „Norwegia
a ZSRR” w Oslo

1973

Przywódca NRD Erich Honecker otrzymuje w
podarunku replikę biżuterii z Hiddensee

1975

Stralsundzka wystawa „30 lat wolności od faszyzmu” podejmuje
temat rzekomego „uratowania” skarbu z Hiddensee przez
radzieckie władze okupacyjne po II wojnie światowej

1980

Fragmenty znaleziska z Hoen eksponowane jako przykłady
kunsztu wytwórczego epoki  wikingów na wystawie „The Vikings”,
prezentowanej w Londynie, Nowym Jorku i Minneapolis

1986

Oryginały ozdób z Hiddensee po raz pierwszy prezentowane
za granicą – w ramach zorganizowanej w Sztokholmie z pobudek
dyplomatycznych wystawy „Skarby sztuki z północnych terenów NRD”

1987

Pierwsza po 1975 r. ekspozycja oryginalnej
biżuterii z Hiddensee jako ajcenniejszego
artefaktu Muzeum Kulturalno-Historycznego w
Stralsundzie

1989

Zanieczyszczenie oryginału biżuterii
z Hiddensee podczas odlewania repliki ozdób 

1989

Upadek muru berlińskiego

1990

Usunięcie zanieczyszczeń z biżuterii z
Hiddensee w warsztacie w Moguncji

1990

Początek lat 90. XX w.: Pojawienie się na rynku sztuki replik ozdób
z Hiddensee, należących wcześniej do ministra bezpieczeństwa
NRD Ericha Mielke. Replikę nabywa muzeum w Stralsundzie

1992

Do 1993: Skarb z Hoen i biżuteria z Hiddensee prezentowane w ramach
ekspozycji „Wikingowie, Waregowie i Normanowie. Skandynawowie i
Europa” w Paryżu, Berlinie i Kopenhadze. Oba skarby pokazane są jako
świadectwa wczesnych kontaktów Skandynawów z resztą Europy

1993

Powstanie Unii Europejskiej

2006

Pierwsza od dłuższego czasu monograficzna
publikacja z nowszymi wynikami badań nad
znaleziskiem z Hoen

2010

Pierwsza monografia biżuterii z Hiddensee
od czasu ukazania się publikacji
Petera Paulsena w 1936 r.

2013

Do 2015. Oryginały biżuterii z Hiddensee eksponowane są w
Kopenhadze, Londynie i Berlinie na wystawie „Wikingowie”
jako symbole statusu duńskich elit władzy, zakorzenionych w
ponadregionalnej sieci kontaktów w epoce wikingów

2015

Od 2015. Biżuteria z Hiddensee prezentowana jest na wystawie stałej w muzeum w
Stralsundzie. Z jednej strony stanowi integralny element sekcji poświęconej prehistorii,
z drugiej – dzięki podkreśleniu jej walorów estetycznych – ukazana jest jako
wyróżniający się i wyjątkowy zabytek

2019

Od 2019. Skarb z Hoen, prezentowany na wystawie „Vikingr”
w Muzeum Historycznym w Oslo, ukazuje pochodzenie
poszczególnych elementów z różnych regionów,
jednocześnie podkreślając ich wartość estetyczną

2023

Nabycie repliki biżuterii z Hiddensee, należącej swego
czasu do Honeckera, przez stowarzyszenie Förderverein
Stralsund Museum e.V., wspierające działalność lokalnego muzeum

2024/25

Prezentacja cyfrowych kopii znalezisk z Hoen i Hiddensee w
ramach „Skarby a polityka od 1800 r.”. Digitalizacja obiektów daje
możliwość stworzenia (cyfrowych) więzi z dziedzictwem kulturowym
bez względu na fakt, które muzeum jest jego faktycznym posiadaczem